داتاکان چۆن دەبنە نەوت - ٥

لیترێک نەوتی خاو لە هەر شوێنێکی دونیا بێ، هەر لیترە نەوتەکەیە و هەمان کێش. لەوپەڕی دونیا لە بەڕازیل، لە مەکسیک، لە سۆدان، لە نەرویژ و لە نیوزلەندا و شوێنەکانی تر نەوتی خاو نرخێکی نزیکەیی هەیە. دوای ئەوە ئەو نەوتە کرداری لەسەر دەکرێت و دەبێت بە ماددەی تر کە لە بەشێوەی جیا جیا سوودی لێ دەبینرێ. بە کورتی، بازاڕی نەوت نرخێکی دیاریکراوی بە نەوت داوە[١]، کە هەموو جیهان مامەڵەی لەگەڵدا دەکات.

داتاکان چۆن دەبنە نەوت - ٤

* داتاکان چۆن دەگوازرێنەوە
ناوزەندکردنی داتاکان بە نەوت لە سەدەی ٢١هەمدا، هەوڵێکە بۆ دەرخستنی گرنگی داتا و زانیارییەکان. نەوت لێرەدا نەک تەنیا وەکو سەرچاوەیەکی وزە، بەڵکو نەوت وەکو مادەیەکی خاو کە نەتوانرێت بە ئاسانی لە زۆر بواردا دەستی لێ هەڵبگیرێت. لەم بەراوردەوە داتاکان تەواو ئەو گرنگی و ڕۆڵەی نەوت وەردەگرن.

داتاکان چۆن دەبنە نەوت - ١

پێشەکیەک
* ئەم کۆمەڵە وتار و بەدواداچوونەم باس لە گرنگی داتاکان و داهاتووی داتاکانمان دەکات.

سەدەیەکە نەوت گەورەترین ڕۆڵ دەبینێ لە ئابووری وڵاتاندا[١]، لە دوای جەنگی جیهانی دووەمیشەوە کارایەک بووە بۆ سیاسیەکان نەخشەی ڕێککەوتنی درێژخایەن و گرەوی داهاتووی سەقامگیریی وڵاتیان پێ بردوەتەوە. داتا و زانیارییەکان لە سەردەمی ئەلیکترۆن و خوولی چوارەمی پیشەسازیدا بونەتە کلیکی پێشەنگی کۆمپانیا زەبەلاحەکان و بەدەست هێنانی متمانەی سیاسیە ئابووریناسەکانی وڵات.